Matematikada qarama-qarshilik bilan isbotlash yoki qarama-qarshilik bilan isbotlash isbotlashda qoʻllaniladigan xulosa qoidasi boʻlib, uning qarama-qarshiligidan shartli gap chiqadi. Boshqacha qilib aytganda, “agar A boʻlsa, B boʻlsa” degan xulosa oʻrniga “agar B boʻlmasa, unda A emas” daʼvosining isbotini qurish orqali chiqariladi.
Qanday qilib qarama-qarshilik bilan dalil yozasiz?
Qarama-qarshilik boʻyicha isbotdan foydalanishda quyidagi amallarni bajaramiz:
- Bayonotingizni yolg'on deb hisoblang.
- Toʻgʻridan-toʻgʻri isbot bilan boʻlgani kabi davom eting.
- Qarama-qarshilikka duch keling.
- Qayta qarama-qarshilik tufayli bayonot noto'g'ri bo'lishi mumkin emas, shuning uchun u haqiqat bo'lishi kerak.
Qanday qilib siz ma'noni isbotlaysiz?
To'g'ridan-to'g'ri isbot
- Siz p ni toʻgʻri deb faraz qilib, p q maʼnosini isbotlaysiz va q toʻgʻriligini isbotlash uchun oʻz bilimlaringiz va mantiq qoidalaridan foydalanasiz.
- ``p to`g`ri'' farazi mantiqiy gaplar zanjiridagi birinchi bo`g`in bo`lib, har biri o`z davomchisini bildiradi va oxiri ``q rost'' bilan tugaydi.
Implikatsiyaga misol nima?
Implikatsiyaning ta'rifi xulosa qilingan narsadir. Hech qanday dalil yo'q bo'lsa-da, politsiya xodimi shaxsni jinoyatga bog'lashi mumkinligiga misol bo'lishi mumkin. Ko'zda tutilgan harakat yoki nazarda tutilgan shart.
A boʻlsa B ekanligini isbotlashning uchta usuli qanday?
“Agar A bo’lsa, B” shaklidagi gapni isbotlashning uchta usuli mavjud. Ular to'g'ridan-to'g'ri isbot, qarama-qarshi ijobiy dalil va ziddiyat bilan isbotlash deb ataladi. To'g'ridan-to'g'ri isbot. To‘g‘ridan-to‘g‘ri isbotlash orqali “Agar A bo‘lsa, B” gapi to‘g‘ri ekanligini isbotlash uchun A ni to‘g‘ri deb faraz qilishdan boshlang va bu ma’lumotlardan B ning to‘g‘ri ekanligini xulosa qilish uchun foydalaning.
